Dick knapt overledenen op zodat ze er zo vertrouwd mogelijk uit zien voor de familie

Een ding aan het leven is zeker: we gaan uiteindelijk allemaal dood. Voor veel mensen is de dood niet iets waar ze vaak bij stilstaan of regelmatig mee te maken krijgen. Dit is anders voor de Rotterdamse Dick Küster-Schutte. Dick werkt in Schiedam bij uitvaartbegeleiding Matrice en naast het begeleiden van uitvaarten verzorgt hij de overledenen. Een heel mooi beroep volgens Dick zelf, maar uiteraard niet zonder heftige momenten: van het verzorgen van overleden criminelen tot de enorme drukte in coronatijd.

–

Derk Radstake, Rijnmond (2023)

Het proces begint wanneer de overledenen het uitvaartcentrum binnen worden gebracht: “Op de verzorgingstafel worden ze eerst gewassen en gedroogd en daarna is het een kwestie van netjes op bed neerleggen.” Dick vertelt nuchter over zijn bijzondere beroep. Het doel is voor hem om de overledenen er zo vertrouwd mogelijk uit te laten zien voor de familie: “We krijgen vaak een foto van de overledene. Bij mannen is het dan misschien een baard aanpassen naar hoe het tijdens het leven zat en bij vrouwen is het bijvoorbeeld een kwestie van hoe het haar en de make-up moet zitten. Als een vrouw haar hele leven het haar naar rechts draagt moeten we het niet naar links doen, dan lijkt het gelijk een andere vrouw.” Het werk is nog niet klaar met alleen een make-upje: “De overledenen krijgen een lenskap in, waardoor de ogen gewoon bol en gesloten blijven. Soms moet de mond met een cosmetische hechting dicht gemaakt worden. Als mensen dat niet willen, doen we bijvoorbeeld een handdoek onder de kin om de mond gesloten te houden. Met een airbrush kan ik ook waar nodig dingen als rode vlekken of een gele huid wegwerken.” Je komt niet zomaar in deze baan terecht. Dick werkte vroeger onder andere in de horeca en zijn toenmalige partner werkte in de uitvaartbranche: “Hij zei toen ik mijn horecazaak had verkocht dat als ik niks te doen had, ik ook gewoon in het crematorium kon gaan werken, daar zochten ze nog mensen.” Veel mensen zouden het een enge baan vinden, maar Dick niet: “Ik woonde vanwege mijn partner al in een uitvaartcentrum. Daarnaast vond ik het eigenlijk van kinds af aan al interessant, toen ging ik al vaak op een begraafplaats kijken.”

De plek waar Dick de overledene verzorgt

Heftige momenten

Ook al heeft Dick geen angst, het verzorgen van deze overledenen kan samengaan met heftige momenten. Bij sommige doodsoorzaken moet er gekeken worden of een overledene nog wel toonbaar kan zijn aan de familie: “Ik werkte hiervoor bij een ander uitvaartcentrum dat samenwerkte met de politie. Daar kwamen soms ook mensen binnen die vermoord waren of heftige ongelukken hadden gehad. Dan was het soms echt gewoon een kwestie van mensen op hun zij leggen omdat nog maar de helft van het gezicht echt toonbaar was.” Zo’n kindje overnemen van de ouders om het te cremeren. op dat soort momenten kan ik zelf eigenlijk ook niks meer zeggen. Het zoveel mogelijk toonbaar maken is misschien heftig vanwege de verwondingen van de overledene, maar ook juist heel waardevol: “Zeker bij mijn vorige werkgever kon je soms bijna alleen nog maar een hand laten zien aan de familie. Maar ook daar waren ze dan vaak heel blij mee. De hand van je eigen vader bijvoorbeeld, die herken je natuurlijk en dat geeft dan toch een soort extra afscheid.” “Soms was de overledene echt niet meer toonbaar en dat adviseerden we dan ook aan de familie,” vertelt Dick. “Die mensen kunnen dan beter hun geliefden in hun hoofd houden zoals ze altijd waren. In dat soort gevallen was ik vaak ook de laatste die de overledene nog zag, net zoals wanneer de familie überhaupt liever hun overledene niet meer wil zien. Ik ben dan degene die de kist dicht doet en dat is altijd wel een hele vreemde gedachte.”

Verzorgen van criminelen

Het samenwerken met de politie zorgde er ook voor dat Dick soms criminelen op de verzorgingstafel had liggen: “Sommige moesten gewoon begraven worden zonder andere mensen erbij, maar er waren ook uitvaarten waarbij de politie de boel in de gaten kwam houden. Naarmate ik iets ouder ben geworden, vind ik het huidige werk wat ik nu doe wel wat fijner, gewoon vooral oudere mensen verzorgen en zorgen voor een hele mooie uitvaart.” Volgens Dick moet je sterk in je schoenen staan voor dit werk, maar ook voor hem zijn er momenten die hij nooit zal vergeten: “Ik vond de opdrachten in samenwerking met de politie niet het allerergst. Vaak had het ook wel iets interessants. Ik schrok er ook minder van, omdat ik wist dat zo’n soort opdracht kon komen. De ergste momenten vind ik altijd een doodgeboren kindje. Dan moet je zo’n kindje overnemen van de ouders om het te cremeren en op dat soort momenten kan ik zelf eigenlijk ook niks meer zeggen, dan val ik echt stil.”

Corona

Een andere periode waar Dick veel herinneringen aan over heeft gehouden was de coronatijd: “Het lukt me altijd wel redelijk om het niet te veel mee naar huis te nemen, maar dat was tijdens corona wel anders. Er waren toen zoveel overledenen, ze stonden toen echt bij wijze van spreken opgestapeld.” Van dichtbij zag Dick dat het een angstige tijd was voor veel mensen: “We gingen dan bij verpleeghuizen gewoon meerdere overledenen ophalen die corona hadden gehad en dan zag je andere mensen kijken van: ‘Ben ik nu de volgende?’ Er waren ook echt stellen die vlak na elkaar waren overleden, soms zonder het te weten van elkaar, omdat ze op de IC lagen. Daarnaast mochten er natuurlijk ook geen echte uitvaarten worden gehouden en was alles via een livestream. Dat was echt geen leuke tijd om te werken.”

Uitwaaien op de fiets

Zeer mooi maar zeer heftig werk, dat is de conclusie. Voor Dick en zijn collega’s is het dan ook zaak om alles goed te verwerken: “Ik ga altijd op de fiets naar huis. Dan kan ik het een beetje eruit laten waaien. Als dat niet werkt, ga ik ook nog wel eens langer wandelen. Gelukkig kan ik thuis ook heel fijn alles aan mijn man vertellen. Hij ook niet angstig voor mijn werk.” Ook met zijn collega’s blijft Dick soms in gesprek voor de verwerking: “We kunnen hier ook als we echt ergens mee zitten met een professional praten, dus dat is allemaal heel goed geregeld. Uiteindelijk blijft het echt een mooie baan. Als ik een complimentje krijg over hoe de uitvaart gegaan is of over hoe de overledene eruitziet, daar doe je het voor, voor het extra afscheid dat mensen nog kunnen nemen.”

Meer nieuwsartikelen lezen?

Ontdek een schat aan informatie in onze kennisbank. Van nieuwsartikelen tot andere interessante stukken, je vindt hier diverse informatie die wellicht van waarde is. Of je nu op zoek bent naar praktische tips, een luisterend oor, of gewoon nieuwsgierig bent naar verhalen die aanspreken, onze kennisbank staat voor je open.

Ga naar kennisbank