Spiekbriefje

Hoe ga je om met iemand in rouw?

Wat zeg je, schrijf je en wat doe je, als je iemand ontmoet die in rouw is? We horen dat veel mensen dat moeilijk vinden. Daarom ontwikkelden wij het Matrice Spiekbriefje. Een briefje ter grootte van een bankpasje – maar ook als echte kaart – zodat u voor een gesprek korte tips en mogelijke zinnetjes altijd bij de hand hebt. Op deze pagina geven we u graag nog meer informatie over rouw en wat u kunt zeggen, schrijven en doen.

Goed om te weten over iemand in rouw

Iedereen rouwt anders, en toch zijn er overeenkomsten.

Iemand in rouw:

• Voelt zich elke dag (en soms elk uur) anders.
• Wil vaak z’n verhaal kwijt en soms een aantal keren hetzelfde verhaal.
• Wil soms helemaal niets vertellen…
• Heeft niet altijd de energie om zelf actie te ondernemen.
• Moet z’n leven opnieuw uitvinden zonder die ander en dat kan zomaar een hele tijd duren.
• Wil soms niets weten van de wereld om hem heen want dat kan een rouwende er niet bij hebben. Maar…
• Wil soms ook weten wat jij aan het doen bent (en voelt zich buitengesloten als je dingen voor hem weghoudt). Soms is het juist veilig voor de rouwende om naar jou te luisteren, dan hoeft hij het niet over zichzelf te hebben.

Als je omgaat met iemand in rouw, dan gebeurt er vaak dit:

• Je voelt je onmachtig en je denkt dat je een probleem moet oplossen (en dat kan niet want de overledene komt niet terug…). Dat geeft opnieuw een gevoel van machteloosheid.
• Omdat je vaak niet weet wát te doen, doe je maar helemaal niets. Soms duik je letterlijk weg als je bv. iemand in de supermarkt ziet.
• Het verlies kan jou ook raken: ‘Wat als het mij gebeurt?’. Misschien roept dat angst op.
• Je geeft goed bedoelde, maar ongevraagde adviezen omdat je vanuit jezelf redeneert. En jij bent níet de rouwende.

Wat kan je zeggen?

• Laat de ander vertellen en luister! Maar natuurlijk mag je wel vragen stellen. Het allerbelangrijkste is jouw aandacht, ook al zeg je niets. Het gesprek gaat over de rouwende dus neem het gesprek niet over.
• Stel open vragen, dus geen vragen waar iemand alleen met Ja of Nee op kan antwoorden. (Het is niet fijn als je na een tijdje vraagt: ‘Gaat het alweer goed met je?’, dat laat geen ruimte voor de rouwende).
• De rouwende bepaalt of hij er écht over wilt praten.
• Het helpt om de rouwende in het ‘nu’ te houden: ‘Hoe gaat het NU met je’? Dat kan heel anders zijn dan gisteren. Je zegt nogal gauw: ‘Ik begrijp het’. Voor een rouwende kan dat lastig zijn, want wié begrijpt nou echt de gevoelens van de rouwende? Je hebt te maken met een ander mens die een ander en uniek mens verloren heeft.
• Neem de tijd voor het gesprek. Als je op dat moment geen tijd hebt: doe een concreet voorstel (noem een dag) wanneer je belt of bv. langs kan komen. Maar begrijp het ook als iemand nog geen afspraak wil maken. Je kunt dan in je agenda zetten wanneer je weer contact opneemt.
• Kom je beloftes na. Als je dat niet doet dan is dat opnieuw verlies (van vertrouwen) voor de ander.
• Je mag best stuntelen, wat telt is dat er aandacht is voor iemand in rouw. Liever een (voor jou) ongemakkelijk moment dan ervoor weglopen.

Wat kan je doen?

• Een concreet aanbod is prettiger dan zeggen: ‘Je kunt me altijd bellen hè’. Dat lukt de rouwende nou net niet, een telefoontje aannemen kost minder moeite.
• Rouwenden hebben vaak behoefte aan concrete hulp. Een pannetje soep brengen, boodschappen doen, de kinderen uit school halen of er mee op stap gaan, voor ze koken. Je kunt zelf het best bedenken welk aanbod goed past bij diegene.
• Neem initiatief, kom in actie maar laat vooral de rouwende bepalen of hij er iets mee wil. Als je dichtbij staat kan je bv. aanbieden elke avond om 20 uur te bellen. De rouwende hoeft niet op te nemen en kan dat wél doen als hij behoefte heeft aan een gesprek.
• Blíjf de naam noemen van degene die is overleden, heb het over hem of haar. Zwijg iemand niet dood…

Wat stuur je?

Je hoort dat iemand is overleden en je wilt een bericht sturen. Een mail, kaartje, een appje, een bericht via Facebook of een condoleancewebsite. Wát je doet is erg afhankelijk van wat voor contact je hebt met degene die in rouw is, je kunt dat zelf het beste bepalen. Een snelle reactie via app of Fb kan fijn zijn. Als er een condoleancewebsite is geopend dan worden de berichten daarna vaak gebundeld. Vaak wordt een papieren kaart nog op prijs gesteld (én ze worden vaak lang bewaard en opnieuw gelezen).

Wat voor vrijwel iedereen geldt is dat men het fijn vindt om iets te horen, zo weet een rouwende dat je aan hem denkt!

En wat schrijf je dan?

Wat dan? Je zit klaar voor het bericht of de kaart ligt klaar en uiteindelijk doe je niets omdat je niet weet wat te schrijven. Woorden als ‘Ik denk aan je’ worden meestal wel op prijs gesteld. Wat ook fijn is: een herinnering schrijven, vertellen hoe je iemand ervaren hebt. Nabestaanden ervaren dat vaak als erg ondersteunend.

Je kunt veel meer schrijven, daar leveren we geen kant-en-klare zinnen voor aan omdat zelfgeschreven zinnen altijd uit je hart komen. Hoe stuntelig geschreven ook. Het gaat niet alleen om de inhoud van wat je schrijft, het gaat erom dat je iets laat horen. En als je een belofte doet – ‘ik kom langs’ of ‘ik bel je snel’ – kom die belofte dan ook na.

De MatriceCard is een idee van en ontwikkeld door Matrice Uitvaartbegeleiding. Wilt u één of meer MatriceCards of de echte kaart? Neem dan gerust contact met ons op.